Waa Maxay Isbadalka Cimiladu?
Dhibaatada cimiladu waxay saamaysaa qof kasta. Gabdhaha iyo wiilasha ku nool bulshooyinka nugul ayaa qaadaya dhibka ugu xooggan, inkastoo aysan mas'uul ka ahayn. Ku dhawaad 1 bilyan oo caruur ah ayaa ku nool wadamada halista ugu jira isbadalka cimilada iyo khataraha deegaanka.World Vision waxay aaminsan tahay in ilmo kastaa u qalmo deegaan caafimaad qaba oo ammaan ah hadda iyo mustaqbal waara. Waxaan rabnaa inaan hubinno in dhammaan carruurta ay ku raaxaysan karaan xuquuqahan.Waxaan la kaashanaynaa carruurta si aan hadda wax u qabanno. Barnaamijyadayadu waxay diiradda saaraan ilaalinta deegaanka iyo waxqabadka cimilada. Tani waxay u horseedi doontaa natiijooyin wanaagsan wanaagga carruurta.
Heerarka badaha ayaa kor u kacaya, barafka barafka ayaa sii yaraanaya, dhul-beereedkana waa uu xaalufinayaa lamadegaanka oo sii fidaya. Tani waxay ku qasbaysaa dadka iyo ummadaha inay sameeyaan doorashooyin quus ah.Miyaan u haajiraa magaalada ama ma sameeyaa isku day khatar ah oo aan ku tagayo 'galbeedka'? Miyaan u diraa carruurtayda shaqada halkii ay ka ahaan lahaayeen dugsiga si ay u noolaadaan? Miyaan lo'dayda u raraa dhul daaqsimeed cusub ama ma biyo ka qaataa ceelka deriska?
Caqabado cusub, xiisado, isku dhacyo, iyo masiibo, ayaa dhamaantood waxaa hurinaya isbedelka cimilada. Markaa fikir cusub, jawaabo cusub oo barnaamij ah iyo karti weyn ayaa loo baahan yahay si looga jawaabo caalamkeena isbedel doonka ah.Waxaan nahay urur ka shaqeeya wadamada iyo bulshooyinka ay si xun u saameeyeen xaalufka deegaanka iyo isbedelka cimilada. Waxaan aad uga walaacsanahay waxa aan u fiirsanno oo maqalno. Sida urur caalami ah oo ka jira 100 waddan, waxaan leenahay marin u gaar ah bulshooyinka asaasiga ah ee adduunka oo dhan.
Waxay sannado badan noo sheegayeen in arrimuhu ka sii darayaan, xilliyada aan la isku halayn karin. Waxaan si adag uga shaqeyneynaa wax ka qabashada isbeddelka cimilada iyo masiibooyinka. Waxaan la kaashaneynaa kuwa kale si aan u dhisno adkeysigooda oo aan ugu diyaarino dhibaatooyinka. Marka dhacdooyinkan oo kale dhacaan, waxaan diyaar u nahay inaan caawinno.Baanka Adduunka ayaa sheegay in 130 milyan oo qof oo dheeraad ah lagu riixi doono faqri sababtoo ah isbeddelka cimilada marka la gaaro 2030. Naxdinta cimilada iyo khataraha ayaa sii xumeynaya sinnaan la'aanta u dhexeysa carruurta marka loo eego caafimaadka, waxbarashada iyo natiijooyinka horumarka mustaqbalka fog. Hab-nololeedka khatarta ah iyo tartanka kheyraadka yari ee ka dhashay isbeddelka cimilada ayaa malaayiin carruur ah halis ugu jira rabshado.
Haweenka iyo gabdhuhu waxay si gaar ah ugu nugul yihiin isbeddelka cimilada sababtoo ah sinnaan la'aanta jinsiga ee hore u jiray iyo caadooyinka bulshada. 45 milyan oo qof oo adduunka ah ayaa hadda halis ugu jira macaluul aad u daran.Ku dhawaad 21 milyan oo caruur ah ayaa hal talaabo u jirta macaluul waxayna wajahayaan gaajo.ababaha dhibaatadan waa xiisadda cimilada, colaadaha iyo COVID-19 gariirrada dambe.3.2 bilyan oo qof ayaa waxaa saameeya xaalufka dhulka.In ka badan 160 milyan oo carruur ah ayaa ku nool meelaha abaartu ay ka jirto.Intaa waxaa dheer, 920 milyan oo carruur ah ayaa aad ugu nugul biyo-la'aanta' (UNICEF 2021). Isbeddelka cimilada waa in wax laga qabtaa haddii kale cawaaqib xumo ayaa noqon doonta. Abaaruhu way sii xoogaysan doonaan, xaalufka dhulka iyo xaalufku wuu sii badanayaa, dhibaatadii gaajaduna way ka sii dari doontaa.Isbeddelka cimiladu waxa uu leeyahay bini'aadantinimo daran
Heerarka badaha ayaa kor u kacaya, barafka barafka ayaa sii yaraanaya, dhul-beereedkana waa uu xaalufinayaa lamadegaanka oo sii fidaya. Tani waxay ku qasbaysaa dadka iyo ummadaha inay sameeyaan doorashooyin quus ah.Miyaan u haajiraa magaalada ama ma sameeyaa isku day khatar ah oo aan ku tagayo 'galbeedka'?
Miyaan u diraa carruurtayda shaqada halkii ay ka ahaan lahaayeen dugsiga si ay u noolaadaan?
Miyaan lo'dayda u raraa dhul daaqsimeed cusub ama ma biyo ka qaataa ceelka deriska?
Caqabado cusub, xiisado, isku dhacyo, iyo masiibo, ayaa dhamaantood waxaa hurinaya isbedelka cimilada.
Markaa fikir cusub, jawaabo cusub oo barnaamij ah iyo karti weyn ayaa loo baahan yahay si looga jawaabo caalamkeena isbedel doonka ah.
Waxaan nahay urur ka shaqeeya wadamada iyo bulshooyinka ay si xun u saameeyeen xaalufka deegaanka iyo isbedelka cimilada.
Waxaan aad uga walaacsanahay waxa aan u fiirsanno oo maqalno.
Sida urur caalami ah oo ka jira 100 waddan, waxaan leenahay marin u gaar ah bulshooyinka asaasiga ah ee adduunka oo dhan.
Waxay sannado badan noo sheegayeen in arrimuhu ka sii darayaan, xilliyada aan la isku halayn karin. Waxaan si adag uga shaqeyneynaa wax ka qabashada isbeddelka cimilada iyo masiibooyinka. Waxaan la kaashaneynaa kuwa kale si aan u dhisno adkeysigooda oo aan ugu diyaarino dhibaatooyinka. Marka dhacdooyinkan oo kale dhacaan, waxaan diyaar u nahay inaan caawinno.
Baanka Adduunka ayaa sheegay in 130 milyan oo qof oo dheeraad ah lagu riixi doono faqri sababtoo ah isbeddelka cimilada marka la gaaro 2030. Naxdinta cimilada iyo khataraha ayaa sii xumeynaya sinnaan la'aanta u dhexeysa carruurta marka loo eego caafimaadka, waxbarashada iyo natiijooyinka horumarka mustaqbalka fog.
Hab-nololeedka khatarta ah iyo tartanka kheyraadka yari ee ka dhashay isbeddelka cimilada ayaa malaayiin carruur ah halis ugu jira rabshado.
Haweenka iyo gabdhuhu waxay si gaar ah ugu nugul yihiin isbeddelka cimilada sababtoo ah sinnaan la'aanta jinsiga ee hore u jiray iyo caadooyinka bulshada. 45 milyan oo qof oo adduunka ah ayaa hadda halis ugu jira macaluul aad u daran.Ku dhawaad 21 milyan oo caruur ah ayaa hal talaabo u jirta macaluul waxayna wajahayaan gaajo.
ababaha dhibaatadan waa xiisadda cimilada, colaadaha iyo COVID-19 gariirrada dambe.
3.2 bilyan oo qof ayaa waxaa saameeya xaalufka dhulka.
In ka badan 160 milyan oo carruur ah ayaa ku nool meelaha abaartu ay ka jirto.
Intaa waxaa dheer, 920 milyan oo carruur ah ayaa aad ugu nugul biyo-la'aanta' (UNICEF 2021). Isbeddelka cimilada waa in wax laga qabtaa haddii kale cawaaqib xumo ayaa noqon doonta. Abaaruhu way sii xoogaysan doonaan, xaalufka dhulka iyo xaalufku wuu sii badanayaa, dhibaatadii gaajaduna way ka sii dari doontaa.Isbeddelka cimiladu waxa uu leeyahay bini'aadantinimo daran
0 Comments